Een van de moeilijkste compliance-uitdagingen waar een onderneming voor kan komen te staan is de vraag of je wel of niet extern een majeur (corruptie-)incident gaat melden. Daarbij spelen veel overwegingen een rol, waardoor nooit een simpel antwoord is te geven op deze vraag. Het is niet altijd verstandig of altijd onverstandig. In sommige landen wordt de onderneming beloond voor ‘vrijwillige zelf-publicatie’, in andere landen niet (zie ook mijn blog van afgelopen maand).
In de Verenigde Staten is de jacht op ‘schuldige’ individuen inmiddels zo sterk doorgevoerd, dat het Amerikaanse Ministerie van Justitie (MvJ) afgelopen dinsdag publiceerde dat hun experiment om bedrijven te belonen die vrijwillig zelf-publiceren in hun ogen een goede beleidswijziging blijkt.
Wat is hier aan de hand?
Het Amerikaanse MvJ vond al langer dat hoge boetes hun effect misten: immers, dat was geld van aandeelhouders! Te vaak bleken corrupte medewerkers buiten schot te blijven. Dreigen met gevangenisstraf vond het MvJ nog het enige afschrikmiddel dat medewerkers zou kunnen weerhouden van corrupt gedrag.Dankzij een nieuwe koers in 2015 (Sally Yates, Deputy Attorney General) werd de jacht op individuen geïntensiveerd. Teneinde meer meldingen van corrupt gedrag te ontvangen, publiceerde het MvJ in de loop van 2016 een experiment: meld zelf uw eigen corruptie-incident en ontvang een forse korting op uw boete of vermijd die geheel. In maar liefst 13 gevallen heeft het MvJ inmiddels besloten om géén boete op te leggen.
Wat moet een onderneming doen om boetes te verminderen of te ontlopen?
Tenminste drie acties (naast zelf-rapporteren):
*volledig meewerken aan het onderzoek door de autoriteiten;
*waar nodig het bestaande compliance programma verbeteren; en
*afstand doen van enige winst behaald uit het corrupte gedrag.
Uit de praktijk blijkt tevens dat ondernemingen geacht worden heel snel en duidelijk afstand te nemen van de corrupte medewerkers en hen niet te beschermen. Alleen vanuit het oogpunt van goed werkgeverschap en duurzaamheid is het dus essentieel om duidelijkheid aan elke medewerker te geven HOE de onderneming haar doelen wil verwezenlijken. Zonder enige vorm van corruptie.
Zoals ik eerder in een blog schreef: jouw compliance programma zou dat glashelder moeten maken, evenals het sales-incentive programma: bonussen en salarisverhogingen mogen geen (impliciete) perverse prikkels bevatten om een loopje te nemen met ‘verantwoord zakendoen’.
